راهنمای جامع طراحی ساختار سایت از صفر

ساختار سایت (Website Structure) را می توان به یک شهر مدرن تشبیه کرد. این شهر باید طوری طراحی و سازماندهی شده باشد تا شهروندان بتوانند به راحتی مسیر خود را در آن پیدا کنند. ساختار یک سایت هم باید به شکلی چیده شده باشد که کاربران بتوانند بی‌دردسر در صفحات مختلف و مابین پُست های گوناگون آن جابه‌جا شوند.

اگرچه امروزه، ساخت یک وبلاگ یا وب سایت کار چندان سخت و پیچیده ای نیست اما به همان نسبت باید فکری به حال ساختار سایت (از ابتدای طراحی سایت) کرد؛ زیرا تاثیر بسزایی بر روی قابلیت ِ دیده شدن (visibility) و افزایش رتبه‌ی آن ازچشم موتورهای جستجو دارد.

با علم به این موضوع، چگونه از پایه ساختار سایت خود را طراحی کنیم؟ آیا تنها یک مدل ِخاص برای طراحی معماری سایت ها وجود دارد؟ باید به چه نکاتی در این رابطه توجه کنیم؟

ساختار سایت چیست؟

ساختار سایت یا معماری وب سایت نحوه یا شیوه‌ی طراحی سایت شما را تعیین می کند؛ اینکه صفحات مختلف سایت تان چگونه و طبق چه ساختاری به هم متصل شوند. اهمیت معماری سایت و نحوه اتصال (link) صفحات به هم جهت ایجاد تجربه‌ی کاربری ِعالی و ارزشمند به نظر رسیدن از نگاه موتور های جستجو اشاره داد. وقتی معماری سایت را به شیوه‌ای منظم، منسجم و دارای الگویی مشخص طراحی کنیم، رضایت کاربران را اولویت قرار داده‌ایم و سپس در درجه‌ی دوم برای بهینه سازی موتورهای جستجو تلاش کرده‌ایم. برای درک بهتر ساختار یک سایت امروزی می‌توانید به تصویر زیر نگاهی بیندازید. در این تصویر به صورت خلاصه و سرراست، ساختار پلکانی و ارتباط اولیه‌ میان صفحات مختلف یک سایت آورده شده است.

هر سایت ایده‌آل و منسجم، ساختاری شبیه تصویر بالا دارد: هرمی، از بالا به پایین و دارای زیر شاخه‌های به هم مرتبط. اینکه ساختار سایت خود را چگونه بچینید، به تجربه کاربران وابسته است. در اصل، کاربران امروزی حوصله‌ی کوتاه مدتی (در حد 3 ثانیه) نسبت به محتوا و سایت ها دارند. بنابراین باید معماری سایت خود را طوری انتخاب کنید که به اجازه دهد در کمتر از 3 ثانیه صفحه مورد نظرشان را یافته و در سایت‌تان آزادانه جستجو کنند. این ساختار به موتور های جستجو کمک می کند تا محتوای سایت‌تان را سریعتر شاخص گذاری کنند (Indexing). این شاخص گذاری در موتور جستجوی گوگل معمولا توسط Google Crawler انجام می شود.

چرا ساختار سایت برای گوگل و کاربران اهمیت دارد؟

چند دلیل که باعث می شود ایجاد ساختار سایت‌تان از همان ابتدای راه‌اندازی جدی بگیرید شامل موارد زیر هستند:

• ساختار سایت شما به مثابه یک نقشه راه برای گوگل عمل می‌کند. گوگل در مواجهه با یک ساختار ِ منظم، می تواند محتوای شما را سریعاً پیدا کرده و در دسترس کاربر قرار دهد. پس با استفاده از ساختار منسجم برای سایت خود، به موتور های جستجو نشان می‌دهید که در مورد چه موضوعاتی محتوا تولید می‌کنید و سایت‌تان چه اهدافی را دنبال می‌کند.
• از مهم ترین دلایل ایجاد ساختار سایت این است که به محتوا‌هایتان نظم دهید. مثلا وقتی در وبلاگ سایت‌تان بیش از ده مطلب در مورد «ضرورت استفاده از میوه‌های ارگانیک» یا «مزایای خرید کفش طبی» داشته باشید. اما گوگل به راحتی نمی‌تواند بفهمد که کدامیک از این ده محتوا از بقیه بهتر بوده و برای کاربر مفیدتر است. شما با ساختار سایت تان به گوگل نشان می دهید که کدام محتوا از دیگری مهم‌تر است و باید در اولویت قرار بگیرد. بنابراین به این شیوه به گوگل اعلام می کنید که قصد دارید کدام یک از محتواها/ پست هایتان نسبت به دیگری در معرض دید مخاطب باشد.
• ساختار سایت برای UX سایت‌تان مهم است. UX به معنای تجربه‌ی کاربری بوده و یک حوزه تخصصی است که روی رضایت کاربر تمرکز دارد. هرچقدر مخاطبان بتوانند راحت‌تر محتوای دلخواه شان را داخل سایت شما پیدا کنند، شانس تان برای جلب نظر آنها افزایش پیدا می کند. پس می‌توانید محصولات تان/ خدمتتان را به آنها به شکلی موثرتر عرضه کنید. یا اینکه – دست کم – آنها را وفادار نگه دارید؛ مثلا کاری کنید که در خبرنامه‌تان عضو شوند یا سایت‌تان را در لیست Bookmark‌های مرورگر خود قرار دهند تا مجدداً به آن مراجعه کنند. گوگل به رضایت کاربران به شدت اهمیت می دهد.

• 

آشنایی با انواع ساختار سایت

برای اینکه بدانید ساختار سایت خود را به چند شکل مختلف می توانید طراحی کنید نگاهی به لیست زیر داشته باشید.

مدل سلسله مراتبی

رایج ترین نوع ساختار سایت مربوط به مدل سلسله مراتبی است (همانند تصویر شماره 1). نام دیگر مدل سلسله مراتبی مدل درختی است. در این مدل ما یک صفحه پدر/والد داریم که مجموعه‌ای از اطلاعات در آن قرار دارد و صفحات فرزند جزء زیر مجموعه‌های آن طبقه بندی می‌شود.

مدل ترتیبی

در مدل ترتیبی ساختار سایت، هر صفحه از سایت مکانی برای صفحه‌ی بعدی است. پس کاربر در این مدل سایت‌ها صرفا می‌تواند میان صفحه‌ی بعدی و صفحه قبلی جابه‌جا شود.

مدل ماتریسی

در سالهای ابتدایی ِروی کار آمدن ِاینترنت، معماری سایت ها عموماً ماتریسی بود؛ یعنی در یک صفحه‌ی خاص سایت، تعداد بسیاری لینک مرتبط وجود داشت که به کاربران اجازه میداد صفحه‌ی مورد نظرشان را با آزادی بیشتری انتخاب کنند.

مدل دیتابیس

رویکرد این مدل جهت طراحی ساختار سایت پویا است. در این مدل، کاربران این امکان را دارند تا با جستجو کردن وارد صفحات مختلف سایت شوند.

چگونه ساختار سایت خود را طراحی کنم؟

با علم به آنچه تا اینجا به آن اشاره شد، چگونه برای ایجاد ساختار سایت‌مان تلاش کنیم؟ چه کارهایی باید انجام دهیم؟ سه نکته‌ی کاربردی و مهم در این زمینه وجود دارد که می تواند به شما کمک کند.

1. حذف کردن محصولات/محتواهای قدیمی خود. در صورتی که محصول/ خدمات خاصی را نمی فروشید یا محتواهایی دارید که می‌دانید کاربردی برای کاربران ندارند، آنها را حذف کنید. اگر لینک های مفیدی به آن محتوا/محصول غیر کاربردی دارید که می‌دانید برای سئو سایت‌تان مفید است، مسیر آن را به محتوا یا محصول دیگری تغییر دهید.
2. طبقه بندی/ دسته بندی صفحات خود را ارزیابی کنید. اگر یک دسته بندی/ طبقه بندی خاص در سایت شما نسبت به سایر دسته بندی‌ها حجم بیشتری دارد، سعی کنید با تقسیم یا ادغام صفحات مرتبط با آن توازن ایجاد کنید. همچنین می توانید دسته بندی های فرعی ایجاد کنید تا از حجم دسته بندیِ اصلی بکاهید.
3. ساختار لینک های داخلی تان را بهبود دهید. مهم ترین محتواهای سایت تان باید به طور مستقیم از سایر صفحات لینک دهی داشته باشند. تنها از این طریق است که مخاطبان/ کاربران می توانند به آنها دست پیدا کنند. لینک دهی داخلیِ منظم و حساب شده در سایت تان به چشم گوگل بسیار مهم و حیاتی است. اگر می خواهید از نگاه گوگل و سایر موتور های جستجو ارزشمند به نظر برسید و کاربران بتوانند مهم‌ترین پست هایتان را بخوانند، حتما به فکر نظم دهی لینک های داخلی‌تان باشید.

4. 

در ساختار سایت، چه مواردی حائز اهمیت است؟

اگر سایت تان زیبا و جذاب باشد و ناوبری راحت و بی دردسری داشته باشد، کاربران زمان بیشتری را در آن صرف می کنند؛ این نکته نیاز به اثبات ندارد. خودتان را جای کاربر بگذارید، کمی در سایتی که طراحی کرده‌اید جستجو کنید و برآورد منصفانه‌ای از اینکه آیا جابجا شدن بین صفحات سایت‌تان برای کاربران راحت و ساده است یا خیر، به دست آورید. حسی که خودتان در زمان کار کردن با سایت تان تجربه می کنید، دقیقا همان حسی است کاربران می‌توانند پس از حضور در سایت شما داشته باشند.

اگر ساختار سایت تان به طور بهینه طراحی شده باشد و لینک دهی داخلی آن به شکلی منظم و حساب شده انجام شده باشد باعث می شود که گوگل آن را مفید و ارزشمند تلقی کند. بنابراین اگر احساس می کنید که روند لینک دهی در سایت تان مشکل دارد آن را بهبود دهید.

چگونه یک سایت با ساختار خوب داشته باشم؟

به طور کلی، به‌کار‌گیریِ مدل سلسله مراتبی در ساختار سایت های امروزی پرطرفدار‌تر است. عناصر سایت هایی که از این چارچوب در معماری شان استفاده شده، شامل موارد زیر است؛ شما با در نظر گرفتن این عناصر می توانید ساختار سایت خود را به درستی طراحی کنید.

صفحه نخست یا Home page

مرکز، ابتدا، نقطه شروع و نخستین صفحه سایت را Home page می گویند. در این صفحه (به تصویر شماره 1 و 3 رجوع کنید)، مرکزیتِ کل وب سایت تعیین می شود. به این معنی که همه چیز از این صفحه شروع می شود؛ پس باید کلیه لینک ها و دکمه هایی که به مطالب و سایر صفحات مهم سایت تان اشاره می کنند را داخل این صفحه قرار دهید. در این صفحه باید اطلاعاتی را به کاربر ارائه کنید که برای شروع تعامل و آشنایی با شما به آنها نیاز دارد.

ناوبری یا Navigation

ناوبری سایت به کاربران کمک می کند تا اسلوب و چارچوب سایت تان را بهتر درک کنند. برای ایجاد ناوبری نیاز است که کل صفحات سایت تان را به صورت سیستماتیک دسته بندی کنید و در دسترس کاربران قرار دهید تا اطلاعات مورد نیازشان را در آن بیابند. برای داشتن ناوبری خوب چند قانون مشخص وجود دارد:

• از عبارات کوتاه یا تک کلمه ای استفاده کنید.
• از پیچیدگی اجتناب کرده و از عبارات ساده استفاده کنید تا فهم آنها برای کاربران سخت و پیچیده نباشد.
• ناوبری سایت‌تان باید از یک قانون کلی پیروی کند، پس ناوبری به هم ریخته یا نامنظم به هیچ وجه برای ساختار سایت تان مناسب نیست.

دسته بندی/ طبقه بندی یا Categories

ساختار سایت بدون وجود طبقه بندی ممکن نمی شود! شما می توانید برای کلیه محتواهایی که در سایت تان درج می کنید طبقه بندی ایجاد کنید و هریک را داخل یک طبقه/ دسته قرار دهید. ایجاد دسته های اصلی و فرعی به نظم و ایجاد یک چارچوب حساب شده برای محتوایتان کمک می‌کند. به عنوان مثال اگر فروشگاه آنلاین کتاب دارید می‌توانید کتاب ها را براساس ژانر و موضوع در دسته‌بندی های مختلف قرار دهید. به این واسطه، یافتن کتاب ها برای کاربران نیز آسان‌تر خواهد شد.

صفحات منفرد یا Individual Pages

صفحات و محتواهای شما در سایت تان باید به درستی سازماندهی شده باشند. تنها به همین شرط است که کاربران می توانند محتوایی که لازم دارند را داخل سایت تان پیدا کنند. برای ساختار دهی حساب شده سایت‌تان کافی است تا در صفحات منفرد سایت تان از تگ های متا، لینک های مرتبط و بردکرامب استفاده کنید.

بردکرامب یا Breadcrumbs

منظور از بردکرامب، افزودن ناوبری به پست ها و صفحات وب است و آن را بهبود می دهد. بردکرامب شامل لینک هایی می شود که ساختار سایت شما را در دسترس کاربران قرار می دهند و به آنها کمک می کنند تا پست های مختلف موجود در سایت تان را بررسی و مشاهده کنند. بردکرامب برای ارتقا و بهبود تجربه‌ی کاربری سایت تان به طرز چشمگیری عالی عمل می کند (تصویر4).

تگ ها یا Tags

تگ ها (که در فارسی تحت عنوان برچسب ها از آنها یاد می شود) برای دسته بندی مطالب مشابه در سایت تان مفید هستند. تشابه میان طبقه بندی/ دسته بندی در یک سایت با تگ ها بسیار ناچیز است. پس ممکن است از خود بپرسید که تفاوت آنها چیست؟ تمایز میان آنها در این است که شما می توانید برای طبقه بندی/ دسته بندی ِمحتواهای سایت خود از دسته های فرعی و اصلی استفاده کنید. اما تگ ها به دو دسته‌ی فرعی و اصلی قابل تقسیم شدن نیستند! تنها هدف استفاده از تگ ها، گروه بندی محتواهای مشابه یکدیگر است.

ایجاد ساختار سایت را از کجا شروع کنیم؟

پیش از هر کاری توصیه می کنیم یک برنامه ریزی کلی برای ساختار سایت خود داشته باشید. برای این منظور کاغذ و قلم بردارید و یک طرح کلی از ساختار سایت تان بکشید. برای این کار می توانید صفحات مهم سایت تان را فهرست کنید و ارتباط آنها با یکدیگر را بیابید. این کار به شما کمک می کند تا از استخوان بندی ِسایت تان یک شِمای کلی بررسی کنید؛ نه وقتی که سایت را پیاده سازی کردید. در همین مرحله می توانید تکنیک های سئو که برای بهینه سازی سایت تان مفید هستند را تعیین کنید.

اهمیت تقارن سایت تان را دست کم نگیرید. رنگ ها، فونت ها، تصاویر و .. اصلی ترین و مهم ترین اجزای سایت هستند. اما اگر این موارد را از یک سایت حذف کردید و ساختار سایت بدون ایراد و مشکل باقی ماند، به این معناست که سایت تقارن دارد. حفظ تقارن در ساختار سایت برای کاربران رضایت بخش است و به لذت بصری منجر می‌شود. سعی کنید طبقه بندی/ دسته های اصلی سایت تان را بین 2 الی 7 گزینه نگه دارید و به آنها طبقه بندی‌های فرعی اضافه کنید.

به جز موارد ذکر شده، ساختار URL سایت باید از الگویی مشsaخص پیروی کند. در URL های سایت خود به “Slug” توجه داشته باشید؛ به تصویر شماره 5 نگاه کنید. استفاده از یک نام معنادار در Slug (به جای اعداد) به Crawler های گوگل کمک می کند تا محتوای صفحات مختلف سایت شما را بهتر درک کنند. در نتیجه آن را ارزشمند تلقی کرده و در اختیار کاربران قرار می دهند.

بررسی چند پرسش در انتها

ساختار سایت یا معماری سایت را می توان به استخوان بندی بدن انسان یا اسکلت ساختمان تشبیه کرد. بنابراین برای زیبا، جذاب و کاربردی به نظر رسیدن کُلیت سایت از نگاه کاربران و موتور های جستجو نظیر گوگل باید از مرحله صفر، به فکر طراحی و تبیین این ساختار بود.

ضرورت داشتن ساختار سایت چیست؟

ساختار سایت کمک می کند تا با هرمرتبه انتشار پست و افزودن ِصفحه‌ی جدید به آن، دچار به هم ریختگی و از دست دادن انسجام ِمیان صفحات نشوید. مثلا اگر در حال نوشتن یک کتاب باشید و پس از نوشتن هر صفحه، آن را بدون نظم میان انبوهی از سایر صفحات دیگر رها کنید، در پایان متوجه می‌شوید که چند هزار صفحه بی نظم دارید و نمی دانید که ترتیب‌شان چیست.

چگونه ساختار سایت بسیار ضعیف می تواند روی موفقیت کسب و کار تاثیرگذار باشد؟

در مورد اهمیت ساختار سایت بررسی ها و مطالعات فراوانی انجام شده است. اگر سایت شما در زمان بارگذاری (بیشتر از 4 ثانیه) خدمات لازم را به کاربران ارائه ندهد، با کاهش استقبال مواجه خواهد شد. تحقیقی که در سایت Backlinko انجام شد نشان داد که افزایش 100 میلی ثانیه در زمان بارگذاری یک صفحه سایت منجر به کاهش 11 درصدی ترافیک ورود کاربران و 6 درصد کاهش فروش می شود.

اهمیت سرعت بارگذاری سایت

به جز این، اگر موتور های جستجو (مانند گوگل) زمان زیادی برای تشخیص محتوای صفحات سایت تان نیاز داشته باشند، یا اینکه زمان زیادی صرف کنند تا بفهمند سایت تان چه زمینه ای فعالیت می کند، رتبه‌ی پایینتری در نتایج به شما اختصاص می دهند. در نتیجه، با ساختار ضعیف سایت تان جایگاه اول تا سومِ نتایج ِگوگل را از دست خواهید داد.

آیا استاندارد W3C برای ساختار سایت حائز اهمیت است؟

W3C انطباق داکیومنت های HTMl و XHTML سایت را بررسی می کند تا بداند به خوبی نشانه گذاری شده یا خیر؛ تا سایت شما در هر دستگاه/ مرورگری به درستی نمایش داده شود. رعایت استاندارد W3c به افزایش اعتبار سایت شما کمک می کند.

تاثیر جاوا اسکریپت و html و css در طراحی سایت چیست؟

طراحی سایت با css و html بهترین و امن ترین روش ممکن است. همچنین جاوا اسکریپت به جذابیت بیشتر سایت تان کمک شایانی می کند. پیشنهاد می شود از یک فریم ورک مناسب جاوا اسکریپت برای سایت خود استفاده کنید.

منابع

https://www.uxpin.com/studio/blog/web-structures-explained

https://yoast.com//

https://www.infidigit.com/blog/website-structure/https://www.marketing91.com/website-structure