هاست ایرانی یا خارجی؟ شما چه فکر می کنید؟!

هاست ایرانی یا خارجی؟ شما چه فکر می کنید؟!


زمان سرمایه گذاری روی خود : 18 دقیقه
5/5 - (2 امتیاز)

هر مقایسه ای خواهی نخواهی با ستایش و نکوهش همراه است. هر مزیتی ناچار است که پشت دیوارهای نارسایی و عیب متوقف شود. مقایسه هاست ایرانی یا خارجی نیز از همین قاعده پیروی می کند. خوبی ها و بدی هایی دارد که کفه ترازو را گاهی به نفع این سوی آب سنگین می کند و گاهی به سود آن سوی آب.

به جرات می توان گفت که یکی از پر تکرار ترین پرسش ها در جهان وب سایت ها – چه بر زبان وب مسترها و چه  بر زبان کسانی که اولین گام ها را برای راه اندازی وب سایت برداشته اند، این پرسش است : کدام بهترند هاست ایرانی یا خارجی؟ در این مقاله می کوشیم که سویه های گوناگون این موضوع را شکافته و به یک ارزیابی واقع بینانه دست پیدا کنیم. در پایان نیز به بازگویی چند اصل می پردازیم که ما را در هنگام خرید هاست، واقع بین نگه می دارند و چه دستاوردی مهم تر از واقع بینی در اختیار داریم؟ واقع بینی در حقیقت پادزهر خطاهای راهبردی است. با کمک آن قطعا وب سایت مان را به شکلی خردمندانه تر و بهتر مدیریت خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید تا به همراه هم در جهان هاست های ایرانی و خارجی گشتی بزنیم.

هاست ایران یا خارج؟
هاست ایران یا خارج؟

هاست ایرانی یا خارجی

هاست ایرانی یا خارجی؟ اگر بخواهیم دقیق تر به این موضوع نگاه کنیم باید پرسش های مان را هم دقیق تر بپرسیم. آیا بهبود زیر ساخت دیتا سنترها به معنای بهبود شرایط میزبانی است؟ وقتی میزبانی وب یا هاستینگ در داخل کشور باشد، مزیت ها به حدی پر رنگ می شوند که عیب ها دیگر به چشم نخواهند آمد؟ آیا میزبانی وب به معنای سرعت بیشتر و عملکرد بهتر است؟

مقایسه هاست ایران و خارج

در گذشته ای نه چندان دور این پرسش که هاست ایرانی یا خارجی کدام بهترند؟ یک پاسخ روشن داشت : مطمئنا خارجی! اما با توسعه زیر ساخت های اینترنت در کشور و رشد فن آوری های ارتباطی، کم کم شرکت هایی در افق اینترنت نمایان شدند که خود را ارائه دهنده فضا و خدمات هاست می نامیدند. این شرکت ها این اعتماد به نفس را از چه دستاوردی به دست آورده بودند؟ این اعتماد به نفس به یک عامل خیلی اساسی بر می گشت. توسعه زیر ساخت های سخت افزاری اینترنت در ایران زمینه را برای فعالیت این شرکت ها هموار کرده است. این شرکت به این توسعه زیر بنایی برای راه اندازی و گسترش خدمات شان نیاز داشتند ولی همه ماجرا که تنها راه اندازی خدمات نیست!

برای فعال ماندن در جهان اینترنت و گزینش هاست ایرانی یا خارجی به یک عامل مهم دیگر هم نیاز بود. باید فعالان اقتصادی و مالکان کسب و کارهای اینترنتی را مجاب کرد که میزبان های داخلی هاست را به میزبان های خارجی ترجیح دهند. برای اینکه کسب و کارهای اینترنتی میزبان های خود را به شکلی قطعی برگزینند، باید سود این گزینش خود را در کسب و کارشان نشان دهد. به این معنا که اقتصاد اینترنتی، همانند شکل های سنتی تر اقتصاد، ارزش یک پدیده را بر پایه سود و زیان آن داوری می کند. سوال اینجاست که سود کدام یک برای کسب و کارهای اینترنتی بیشتر است؟ هاست ایرانی یا خارجی؟

برای اینکه به پاسخی نهایی در روند مقایسه هاست ایران و خارج برسیم باید به مقایسه این دو پدیدار اینترنتی بپردازیم تا در نهایت به پاسخ این سوال برسیم که کدام یک از هاست ها سود بیشتر و زیان کمتری دارد. چون در نهایت، خوبی یا بدی هر کدام به سودآوری یکی از آن ها در مقایسه با دیگری بستگی دارد. با این حال هر مقایسه ای به چندین عامل متکی است. این عوامل متعدد را در ادامه با هم مرور می کنیم.

مقایسه هاست ایران و خارج
مقایسه هاست ایران و خارج

هاست ایرانی یا خارجی و سرعت بارگذاری

هدف اصلی همه کاربران از خرید هاست ایرانی یا خارجی، دستیابی به سرعت بارگذاری وب سایت است. هاست پر سرعت یک هدف را بیشتر دنبال نمی کند و آن هم سرعت دسترسی به وب سایت است. همه خدمات دهنده ها و میزبانان می کوشند که با این خدمات، مشتریان خود را راضی نگه دارند. مشتریان نیز طبیعتا شرکت ها یا هاست هایی را ترجیح می دهند که چنین سرعتی را برای شان به ارمغان بیاورند. اما سرعت یک هاست به چه عاملی وابسته است؟ پاسخ را در وهله اول باید در جغرافیا جستجو کرد. هر چه فاصله جغرافیایی سرور میزبان، به مکان جغرافیایی وب سایت نزدیک تر باشد، سرعت بارگذاری اولیه وب سایت نیز بیشتر است. این یک قانون ساختاری است.

بنابراین در روند مقایسه هاست ایرانی یا خارجی باید تاکید کنیم که هر چه شرکت خدمات دهنده هاست یا میزبان وب نزدیک تر باشد، سرعت ارائه شده نیز بیشتر است. این واقعیت به چه معناست؟ به این معنا که میزبان هایی که خارج از کشور قرار دارند، در مقایسه با میزبانان داخل کشور، سرعت بارگذاری کمتری را در اختیارتان خواهند گذاشت. البته این اصل تا حد زیادی تابع بازدیدکنندگان وب سایت شما نیز هست. اگر بازدید کنندگان شما ایرانی باشند، منطقا میزبان های داخلی وب سایت، سرعت بارگذاری و لود بیشتری به شما خواهند داد. اما اگر بازدید کنندگان وب سایت خارج از کشور باشند، این روند معکوس می شود. یعنی میزبان های خارجی سرعت بارگذاری وب سایت افزون تری به شما خواهند داد. پس در پاسخ به این پرسش که هاست ایرانی یا خارجی کدام بهترند؟ باید گفت که به بازدید کنندگان شما بستگی دارد.

هاست و سرعت بارگذاری
هاست و سرعت بارگذاری

هاست ایرانی یا خارجی و اختلالات اینترنتی

برای مقایسه هاست ایرانی یا خارجی یک معیار دیگر، اختلالات و آشفتگی های اینترنتی است. اگر وب سایت شما از بیرون کشور میزبانی می شود، اختلال یا قطعی اینترنت داخلی با شبکه بیرونی و جهانی به این معناست که وب سایت شما تا زمانی که این اختلال پا برجاست، از دسترس کاربران داخلی خارج می شود. وضعیت معکوس آن نیز به همین شکل عمل می کند. در صورتی که میزبان وب سایت شما در داخل کشور باشد، در زمانی که رابطه شبکه داخلی با شبکه جهانی اینترنت گسسته شود، کاربران خارجی رابطه شان را با وب سایت شما از دست خواهند داد. به زبان دیگر وب سایت شما برای کاربران خارجی از دسترس خارج خواهد شد. باز هم می بینیم که هر گونه مقایسه ای میان این دو، به کاربران وب سایت بستگی پیدا می کند.

هاست و اختلالات اینترنتی
هاست و اختلالات اینترنتی

مقایسه هاست ایران و خارج با تکیه بر بازار هدف

همانطور که دیدیم در هر دو شکل هاست ایرانی یا خارجی، کاربران وب سایت به معیار مهمی در روند انتخاب هاست تبدیل می شوند. این موضوع ما را در برابر یک پرسش مهم قرار می دهد. به این معنا که باید پیش از آنکه هاست ایرانی یا خارجی را به صورتی قطعی انتخاب کنیم یک سوال اساسی را از خود بپرسیم. هدف ما از راه اندازی وب سایت چیست؟ به زبان دیگر باید پرسید که بازار هدف ما کجاست؟ آیا هدف ما فتح بازارهای داخلی است؟ در این صورت کاربران داخلی برای ما مهم ترند. اما اگر هدف ما بازارهای خارجی باشند در آن صورت کاربران خارجی اهمیت بیشتری برای ما دارند. پاسخ به این سوال، لوکیشن هاست ما را نشانه گذاری خواهد کرد. اگر بازار هدف ما، داخل کشور باشد، و کاربران و بازدید کنندگان ما داخلی باشند، بهتر است که از هاست داخلی استفاده کنیم.

 

 

در این وضعیت و در روند مقایسه هاست ایرانی یا خارجی، سرور و هاست ایرانی چندین مزیت مسلم را به دنبال خواهند داشت. هاست داخلی سرعت لود و بارگذاری اولیه بالایی برای بازدید کنندگان وب سایت فراهم خواهد کرد. یک مزیت مهم دیگر امنیت اطلاعات، داده ها و دیتاها است. وقتی دیتا سنترها در دفرهنگ لغات تخصصی وبسایتاخل کشور مستقر باشند، نظارت بر امنیت آن ها و پاسداری مداوم از سلامت داده ها آسان تر است. سرور نیز در این وضعیت ثبات بیشتری خواهد داشت. ثبات بیشتر به معنای دسترسی مداوم تر است. مزیت دیگر هاست داخلی با مسئله تحریم در ارتباط تنگاتنگ است. به خاطر تحریم ها هر گونه فعالیتی در خارج از کشور با محدودیت های آزار دهنده ای همراه است. اما زمانی که هاست داخلی باشد، تحریم ها هیچ اثری بر کارکرد آن نخواهند گذاشت.

مقایسه هاست ایران و خارج با تکیه بر بازار هدف
مقایسه هاست ایران و خارج با تکیه بر بازار هدف

هاست خارجی و سرویس دهی آن

با این حال اگر در روند مقایسه هاست ایران و خارج عمیق تر شویم، درخواهیم یافت که هاست داخلی معایبی هم دارد. یکی از این مشکلات به زیر ساخت اینترنتی و پورت بر می گردد. در مقدمه مقاله، توسعه زیر ساخت های داخلی اینترنت را یک امتیاز تعریف کردیم. هنوز هم آن را یک امتیاز تعریف می کنیم. ولی گسترش منابع سخت افزاری با همه توسعه یافتگی تحسین برانگیز شان باز هم در مقایسه با سرویس های خارجی، کم توان تر و ضعیف تر عمل می کنند. در نتیجه میزبان های وب داخلی در مقایسه با همتایان خارجی خود، خدمات شکننده تری ارائه می دهند. پهنای باند هم به دلیل محدودیت هایی که در نگهداری سرویس ها رخ می دهد، گران تر تمام می شود و ترافیک کمتری دارد.

 

در مقایسه هاست ایرانی یا خارجی باید اذعان کرد که سرویس های خارجی پهنای باند بیشتر و ترافیک افزون تری به کاربران خود ارائه می کنند. این موضوع آن ها را در مقایسه با همتایان داخلی خود، در موقعیت بالاتری قرار می دهد. در بالا به مشکل نگهداری سرویس ها اشاره کردیم. این مشکل دقیقا به فن آوری مربوط می شود. میزبان های خارجی از تکنولوژی نوین تر و پیشرفته تری برای نگهداری از سخت افزارها و سرویس های خود بهره می برند. سرعت پورت آن ها نیز بالاتر است. شبکه دیتا سنتر خارجی نیز از کارکرد عالی تری برخوردار است.

با این حال معضل تحریم، کاربران داخلی را با تهدید آزار دهنده دسترس ناپذیری مواجه می کند. هر لحظه امکان دارد که ارتباط کاربر و دیتا سنترها گسسته شده و دسترسی ناممکن شود. البته تحریم فقط یکی از مشکلات است. همانطور که گفتیم مکان جغرافیایی یا جایی که دیتا سنترها نگهداری می شوند، در سرعت بارگذاری وب سایت تاثیری قاطع دارد. هر چه فاصله بیشتر باشد، بارگذاری آهسته تر صورت می گیرد. یکی از معایب بزرگ هاست خارجی نیز، فاصله آن است. فاصله دورتر هاست خارجی، سرعت لود وب سایت را کاهش می دهد.

هاست خارجی و سرویس دهی آن
هاست خارجی و سرویس دهی آن

هاست ایرانی یا خارجی و قانون کپی رایت

یکی از موضوعاتی که در مقایسه هاست ایرانی یا خارجی خود را برجسته می سازد، کپی رایت است. در کشور ما کپی رایت به سفتی و سختی خارج نیست. البته این موضوع به معنای فقدان نظارت نیست. هاست های ایرانی در مقایسه با همتایان خارجی خود نظارت کمتری اعمال می کنند. البته هدف ما از این مقایسه ها و بازگویی خوبی ها و بدی ها صرفا بررسی همه جانبه هاست های داخلی و خارجی است و در مقام عمل انتظار می رود خود کاربران در جایی که نظارت ملموس نیست، اخلاقا به قانون کپی رایت متعهد باشند.

هاست و قانون کپی رایت
هاست و قانون کپی رایت

 

امنیت داده ها و برتری هاست های امن

مقایسه هاست ایرانی یا خارجی ما را ناگزیر می کند که باز هم به موضوع امنیت بازگردیم. در مطالبی که گذشت اشاره شتاب زده ای به امنیت داشتیم. واقعیت این است که سایت هایی که میزبان ها و سرورهای داخلی دارند، از امنیت مطمئن تری برخوردارند. این وضعیت امن، یک مزیت بزرگ است. سازمان ها و شرکت هایی که می خواهند داده ها و اطلاعات خود را امن نگه دارند، بهتر است از هاست داخلی بهره ببرند. این ترجیح هاست داخلی به همتای خارجی آن، دیواره امنی به دور اطلاعات ارزشمند می کشد. بنابراین زمانی که امنیت داده ها از حساسیت بالایی برخوردار باشد، هاست داخلی تنها گزینه پیش رو است.

 

درگاه های پرداخت اینترنتی

یکی از موضوعاتی که مستقیما از هاست تاثیر می پذیرد و در گزینش نهایی هاست ایرانی یا خارجی نقش مهمی بازی می کند، درگاه پرداخت بانکی است. سایت های فروشگاهی به ویژه به چنین درگاه هایی نیاز دارند. برای چنین موقعیت هایی هاست و سرور ایرانی تناسب بیشتری دارد. از آنجا که حوزه فعالیت ها درون کشوری است و پرداخت ها نیز مربوط به همین فعالیت ها است، به کار گیری هاست ایرانی کارکرد مطلوب تر و سرعت بهتری دارد.

 

هاست ایرانی یا خارجی و بهبود سئو

سئو برای یک سایت اهمیتی بنیادین دارد و در مقایسه هاست ایرانی یا خارجی نیز جایگاه ویژه ای دارد. ارتباط همیشگی و پر سرعت موتورهای جستجو با وب سایت نیز به همان میزان حیاتی است. دلیل این امر هم به این واقعیت بر می گردد که این ارتباط بر سئوی وب سایت اثری تسریع کننده می گذارد. در وضعیتی که سرعت مناسب نبوده یا ارتباط ربات و وب سایت گسسته شود، وب سایت از دسترس خارج می گردد. این پیشامد امتیاز سئو را پایین می آورد. به ویژه در وب سایت هایی که بر اساس  SEO based عمل می کنند، این کاهش ویران کننده است. در چنین وضعیت هایی خرید هاست از خارج بهتر است. چرا که از سرعت بیشتر و  شبکه پایدارتری برخوردار است.

 

قیمت هاست داخلی، قیمت هاست خارجی

موضوع مهم دیگر در روند بررسی هاست ایرانی یا خارجی، قیمت آن است. در صورتی که قیمت هاست برای شما از اهمیت برخوردار باشد، بهتر است که از میزبان های داخلی استفاده نمایید. مسلما با توجه به قیمت ارزهای خارجی و متداول در معاملات برون مرزی، قیمت هاست ایرانی در مقایسه با مشابه خارجی خود کمتر است. پس می توان این موضوع را مزیتی برای هاست داخلی فرض نمود.

پس از این مقدمات و کلیات به بخش مهمی از روند مقایسه هاست ایران و خارج می رسیم. در این بخش بررسی ما شکلی دستور العملی پیدا می کند. با این کار شناخت ما از هاست ها عمیق تر می شود. این کار ما را در ارزیابی بهتر نیازهای خود و گزینش نهایی یکی از دو هاست بحث شده، تواناتر می سازد. در واقع برای اینکه بتوانیم به دریافتی ملموس تر برسیم باید خود را در موقعیت خرید قرار دهیم و از خود بپرسیم که با توجه به نیازهای فعلی خود باید کدام یک از هاست ها یعنی هاست ایرانی یا خارجی را ترجیح بدهیم؟

قیمت هاست داخلی، قیمت هاست خارجی
قیمت هاست داخلی، قیمت هاست خارجی

اصول مشترک خرید هاست

برای خرید هاست ایرانی یا خارجی باید به نکاتی توجه کنید که شما را به سوی بهترین هاست راهنمایی کند. این اصول گام های رسیدن به بهترین خریدند. در گام اول به سراغ آپ تایم می رویم.

 

هاست ایرانی یا خارجی و آپ تایم

اولین اصل در خرید هاست ایرانی یا خارجی، میزان آپ تایم است. در زمان خرید هاست باید به دسترس پذیری و آپ تایم همیشگی آن توجه کنید. آنچه هر وب سایتی به آن نیازمند است، دسترس پذیری همیشگی است. به این معنا که همه کاربران به آن در هر زمانی دسترسی داشته باشند. اصولا هر وب سایتی با چنین هدفی راه می افتد.

 

پهنای باند

عامل مهم دیگر در روند خرید هاست ایرانی یا خارجی، پهنای باند است. پهنای باند در ساده ترین و اساسی ترین تعریف میزان ترافیک سایت به همراه میزان فایل هایی است که بر سایت بارگذاری یا دانلود می شوند. هر چه هاست شما پهنای باند بیشتری داشته باشد، بازدید کنندگان بیشتری می توانند به شکلی هم زمان در آن فعال باشند. این عامل بر اساس گیگابایت محاسبه می شود. در هنگام خرید هاست باید به این گزینه توجه زیادی داشته باشید.

پهنای باند
پهنای باند

قفسه بندی فضای هاست

فضای کلی یک سرور برای فروش و تخصیص هاست ایرانی یا خارجی مانند فضای یک فروشگاه، قفسه بندی می شود. هر بخشی از این فضای تقسیم شده به یک کاربر تعلق می گیرد. هر کاربر می تواند فایل های خود را در فضای تخصیص داده شده ذخیره سازی کند. در واقع در اینجا هاست مانند یک انباره اطلاعاتی عمل می کند. پیش از خرید هاست، باید نیازهای وب سایت خود و اندازه فضای مورد نیازتان را فهرست بندی نموده و مشخص کنید. این عامل نیز بر اساس گیگابایت محاسبه می شود.

 

نسخه های پشتیبان و آینده وب سایت ها

خطر – فرقی نمی کند که هاست ایرانی یا خارجی خریداری کرده باشید – یک رخداد طبیعی در جهان اینترنت است. در واقع هر وب سایتی مانند یک کشتی تجاری است که در دریایی سرشار از دزدی دریایی و خطرات محیطی شناور است. هر آن ممکن است که داده ها و فایل های مهم با یک دخالت تاریک و غیر قانونی یا کارکرد بد سخت افزارها، نابود شوند. در نتیجه در هنگام خرید باید از میزبانی هاست بخرید که به شکلی پیوسته، از داده های ذخیره شده، نسخه پشتیبان یا بکاپ تهیه کند. از شرکت و میزبانی هاست بخرید که از ارزش تردید ناپذیر نسخه های پشتیبان به خوبی آگاه باشد. آینده وب سایت شما به چنین تدبیرهایی وابسته است.

مقایسه هاست ایران و خارج و گواهینامه امنیتی SSL

در روند مقایسه هاست ایران و خارج و از میان شرکت های خدمات دهنده، شرکتی که دارای گواهینامه امنیتی SSL باشد، بهتر از شرکت هایی است که فاقد این گواهینامه اند. گوگل پس از آخرین آپدیت خود در این زمینه سخت گیر تر شده است. سایتی که از گواهینامه امنیتی SSL استفاده نکند، در کروم نمایش داده نمی شود. این گواهینامه بر سئوی سایت تاثیر می گذارد. در واقع با گواهینامه امنیتی SSL سئوی وب سایت بهبودی چشم گیر پیدا می کند. بنابراین باید از شرکتی هاست خرید که چنین گواهینامه امنیتی مهمی را صادر می کند.

گواهینامه امنیتی SSL
گواهینامه امنیتی SSL

سرعت پردازش و وب سایت های پیشتاز

سرعت فقط به هاست ایرانی یا خارجی متکی نیست ولی هاست بر روی سرعت قطعا تاثیر می گذارد. یک وب سایت کند، یک شکست کامل است. یک هاست خوب، با منابع نیرومند پشتیبانی می شود. هر چه سرعت پردازش بیشتر باشد، سرعت لود و بارگذاری وب سایت هم تندتر است. علت این توانایی به منابع سخت افزاری و نرم افزاری نیرومندی بر می گردد که شرکت میزبان در روند خدمات رسانی خود به کار برده است. پس در هنگام خرید هاست باید به فن آوری سخت افزاری و نرم افزاری شرکت خدمات دهنده دقت نمود. محبوبیت وب سایت شما به همین منابع و فن آوری ها وابسته است.

 

پشتیبانی هاست ایرانی یا خارجی؟

یکی از نکاتی که باعث برتری یکی از هاست ها یعنی هاست ایرانی یا خارجی می شود، پشتیبانی های فنی شرکت میزبان است. شرکت خوب، پشتیبان خوبی هم هست. هاستی که شرکت ارائه کننده آن همیشه در دسترس باشد، وب سایت شما را نیز همیشه در دسترس نگه می دارد.

 

هاست اختصاصی یا اشتراکی

اشتراکی یا اختصاصی بودن هاست ایرانی یا خارجی به چندین عامل بستگی دارد. یکی از این عامل ها، نوع وب سایت است. عامل دیگر عمر وب سایت است. مدت فعالیت وب سایت در نوع هاست خریداری شده تاثیر می گذارد. عامل سوم وضعیت بازدید های وب سایت است. برخی وب سایت ها در دوره آغازین فعالیت به هاست اشتراکی قناعت می کنند. به مرور زمان و گسترش وب سایت نیاز به منابع بیشتر نیز حیاتی می شود. در چنین وضعیتی هاست نیز ارتقا می یابد.

هر چه بازدید بیشتر شده و وب سایت توسعه بیشتری بیابد، نیاز به هاست اختصاصی نیز بیشتر می شود. هاست اختصاصی در مقایسه با شکل های دیگر، از هزینه و بهای بیشتری برخوردار است؛ ولی امنیت بیشتر و سرعت پر شتاب تری برای وب سایت فراهم می کند. هاست اشتراکی قیمت کمتری دارد. از این هاست معمولا در برهه های آغازین فعالیت استفاده می شود.

هاست اختصاصی یا اشتراکی
هاست اختصاصی یا اشتراکی

مقاله مرتبط:

فرهنگ لغات وبسایت

سخن پایانی

همانطور که از بررسی مقایسه گرانه هاست ایرانی یا خارجی دریافتیم، هر تصمیمی درباره هاست ها، به چندین عامل بستگی می یابد. هر کدام از هاست ها، برتری ها و معایبی دارد. برای گزینش بهترین هاست، تنها ملاک معتبر بررسی نیازهای وب سایت است. هدف از راه اندازی آن باید مشخص شود. باید در نهایت تصمیم گرفته شود که قرار است بازدید کنندگان وب سایت، داخلی باشند یا خارجی. از آن جا که مهم ترین عامل برای یک وب سایت دسترس پذیری آن است، باید مشخص شود که قرار است در کدام سو فعال باشد. با توجه به تحریم ها، هر تصمیمی درباره آینده وب سایت به نوع کاربران آن بستگی خواهد یافت. خرید هاست ایرانی یا خارجی نیز تابع چنین تصمیمی است.

 

منابع

 

https://pars.host/blog/iran-webhosting-or-foreign-hosting/

https://virgool.io/@garousiamir/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC-yl2pqhjnqtcc

https://www.tehranhost.com/%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D8%A7-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC-

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *